Zielonogórska Radioastronomia w Międzynarodowej Sieci Radioteleskopów
W październiku 2015 roku zostały oddane do użytku trzy polskie stacje radioastronomiczne systemu LOFAR, wybudowane przez polskie konsorcjum POLFAR. W ten sposób polska radioastronomia dołączyła do międzynarodowej sieci tego typu radioteleskopów tworzących jeden duży radioteleskop (International LOFAR Telescope – ILT). Instytut Astronomii Uniwersytetu Zielonogórskiego był jednym z pomysłodawców budowy stacji LOFAR w Polsce.
Radioteleskopy będą pracować w trybie lokalnym jak i międzynarodowym w zakresie bardzo niskich, jak dla radioastronomii, częstotliwości od 10 do 240 MHz. Wszystkie pojedyncze radioteleskopy są połączone w jeden wielki ogólnoeuropejski teleskop poprzez specjalnie dedykowane ultraszybkie łącze internetowe, o przepustowości z pojedynczej stacji sięgającej 10 Gb/s.
Z inicjatywy UZ oraz astronomów z Krakowa w 2007 roku powstało polskie konsorcjum POLFAR, którego członkami są następujące instytucje: Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Centrum Badań Kosmicznych PAN, Uniwersytet Zielonogórski, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika PAN, Uniwersytet w Szczecinie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, a także Instytut Chemii Bioorganicznej PAN - Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe w Poznaniu. Konsorcjum zgłosiło projekt budowy stacji na konkurs MNiSW. W lipcu 2010 r. projekt budowy trzech stacji LOFAR w Polsce został również zamieszczony na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej. Decyzją MNiSW w roku 2013 przyznano niemal 26 mln zł na realizację projektu. Konsorcjum POLFAR zdecydowało o trzech najlepszych lokalizacjach do budowy stacji: w Bałdach w okolicach Olsztyna (UWM), w Borówcu k. Poznania (CBK) i w Łazach, okolice Krakowa (UJ).
Wysiłki tych trzech instytucji jak i całego konsorcjum POLFAR zakończyły się sukcesem. Polskie stacje radiowe LOFAR już pracują. Obecnie przed nami faza obserwacji testowych i realizacja projektów badawczych w tym obserwacji pulsarów radiowych, w których to specjalizuje się Instytut Astronomii im. prof. Janusza Gila (UZ). Czekamy na pierwszy sygnał z pulsara odebrany polską stacją LOFAR - już w najbliższych miesiącach.
Podobne artykuły
-
Małopolska Noc Naukowców 2024 na UJ - 27. września 2024 r.
27 września 2024 r. Uniwersytet Jagielloński po raz kolejny otwiera swoje drzwi, by pokazać, jak fascynujący jest świat nauki. Niezwykłe pokazy, inter...
-
Festiwal Nauki i Sztuki na UJ - 16 - 18 maja 2024 r.
Uniwersytet Jagielloński po raz kolejny włącza się w organizację Festiwalu Nauki i Sztuki w Krakowie. 20. edycja wydarzenia, koordynowana przez UJ Col...
-
Święto Uniwersytetu Jagiellońskiego
12 maja 2024 r. przypada 660. rocznica założenia przez króla Kazimierza Wielkiego najstarszej polskiej uczelni – Uniwersytetu Jagiellońsk...
