Anatomia człowieka – 45 h
Podstawy anatomii człowieka ze szczególnym uwzględnieniem układu pokarmowego, jego budowy i funkcji. Układ ruchu. Układ oddechowy. Układ krążenia. Układ moczowo-płciowy. Gruczoły wydzielania wewnętrznego. Układ nerwowy ośrodkowy, obwodowy i autonomiczny. Anatomia czynnościowa.
Fizjologia człowieka – 60 h
Neurohormonalna regulacja procesów fizjologicznych. Przemiana materii. Gospodarka wodno-elektrolitowa. Równowaga kwasowo-zasadowa. Fizjologia układu pokarmowego, układu oddechowego, układu krążenia, gruczołów wydzielania wewnętrznego i układu nerwowego. Trawienie, wchłanianie i metabolizm składników pokarmowych. Narządy zmysłów.
Psychologia ogólna – 30 h
Psychologiczne uwarunkowania kontaktu z pacjentem. Style komunikowania. Bariery w komunikowaniu. Psychologiczno-pedagogiczne podstawy edukacji żywieniowej. Psychologiczne i etyczne problemy wykonywania zawodu dietetyka.
Biochemia ogólna i żywności – 45 h
Biochemia jako nauka o życiu. Struktura komórki jako środowiska przemian metabolicznych. Charakterystyka biochemiczna węglowodanów, tłuszczów, aminokwasów, witamin i kwasów nukleinowych. Enzymy, hormony – budowa i działanie. Procesy utleniania. Cykl azotowy. Metabolizm.
Chemia żywności – 30 h
Funkcjonalne właściwości oraz przemiany biochemiczne i chemiczne składników żywności. Wpływ warunków przechowywania i przetwarzania na składniki żywności. Substancje mutagenne i rakotwórcze w żywności. Interakcje między dodatkami do żywności a żywnością.
Mikrobiologia ogólna i żywności – 45 h
Miejsce drobnoustrojów w przyrodzie. Mikroflora przewodu pokarmowego. Charakterystyka różnych grup drobnoustrojów ważnych w technologii żywności i żywieniu. Zadania mikrobiologii żywności. Zatrucia pokarmowe. Procesy technologiczne a stan mikrobiologiczny żywności. Ocena mikrobiologiczna procesów produkcyjnych i gotowej żywności.
Parazytologia – 30 h
Parazytologia kliniczna. Pierwotniaki i robaczyce jelitowe. Pierwotniaki tkankowe i robaczyce tkankowe. Pasożytnicze inwazje egzotyczne. Inwazje pasożytniczych stawonogów. Postępowanie wobec pacjentów grup ryzyka.
Genetyka – 30 h
Mechanizmy dziedziczenia. Genetyczne i środowiskowe uwarunkowania cech człowieka. Choroby uwarunkowane genetycznie. Leczenie dietetyczne chorób uwarunkowanych genetycznie. Farmakogenetyka i ekogenetyka. Inżynieria genetyczna.
Kwalifikowana pierwsza pomoc – 45 h
Rozpoznanie sytuacji zagrażającej zdrowiu lub życiu człowieka. Ocena podstawowych funkcji życiowych człowieka w stanie zagrożenia. Przywrócenie, podtrzymanie i stabilizacja podstawowych funkcji życiowych – czynności układu oddechowego i krążenia. Zabezpieczenie i stabilizacja różnych obszarów ciała uszkodzonych w wyniku działania czynników zewnętrznych. Podejmowanie kwalifikowanych działań ratunkowych w szczególnych rodzajach zagrożeń środowiskowych. Organizacja i przeprowadzenie kwalifikowanego i bezpiecznego transportu osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowia lub życia.
Żywienie człowieka – 120 h
Rys historyczny ewolucji odżywiania. Skład organizmu człowieka. Żywienie a rozwój osobniczy. Białka, węglowodany, tłuszcze – podział, rola w żywieniu, trawienie i wchłanianie, wartość odżywcza, źródła, normy. Błonnik pokarmowy. Rola wody w organizmie. Składniki mineralne, witaminy – funkcje w organizmie, zapotrzebowanie i źródła. Procesy przemiany materii, bilans energetyczny ustroju. Źródła energii. Normy żywienia i wyżywienia. Podział produktów spożywczych. Klasyfikacja i charakterystyka diet. Żywność wzbogacona. Żywność funkcjonalna. Zasady planowania jadłospisów. Ocena sposobu żywienia i stanu odżywienia. Normy żywieniowe w Polsce. Żywienie w sporcie. Żywienie osób dorosłych i osób w wieku podeszłym. Wegetarianizm. Weganizm. Niedożywienie. Postępowanie dietetyczne w chorobach. Podstawy leczenia dietetycznego chorób żywieniowo-zależnych. Leczenie żywieniowe. Psychogenne zaburzenia odżywiania. Żywienie w alergiach, nietolerancji pokarmowej i zespołach złego wchłaniania. Żywienie w otyłości.
Dietetyka pediatryczna – 60 h
Zasady żywienia kobiety ciężarnej i karmiącej. Żywienie w stanach patologicznych ciąży. Naturalne i sztuczne żywienie niemowląt, zasady i warunki sporządzania posiłków dla niemowląt zdrowych i chorych. Asortyment i wartość odżywcza preparatów mlecznych, przetworów zbożowych, mięsnych i owocowo-warzywnych dla niemowląt i dzieci starszych. Celiakia – zasady żywienia dzieci i młodzieży, asortyment i zastosowanie preparatów bezglutenowych. Diety eliminacyjne w fenyloketonurii, galaktozemii, w niedoborach aktywności laktazy i sacharazy. Alergie pokarmowe.
Kliniczny zarys chorób – 60 h
Pojęcie: zdrowia, choroby, zapalenia, zakażenia. Choroby układu: pokarmowego, krążenia, oddechowego, moczowego, nerwowego. Choroby alergiczne i zaburzenia immunologiczne. Choroby zakaźne i pasożytnicze. Choroby metaboliczne. Choroby żywieniowo-zależne. Nowotwory. Patologie wieku starszego – geriatria. Urazy. Wpływ chorób na stan odżywienia. Wpływ niedożywienia na przebieg chorób.
Edukacja żywieniowa – 45 h
Cele i zadania edukacji żywieniowej. Organizacja poradnictwa żywieniowego. Zadania dietetyka w ochronie zdrowia. Poradnictwo indywidualne i grupowe, pokazy żywieniowe. Czynniki ekonomiczne w planowaniu prawidłowego żywienia. Zagrożenia zdrowotne wynikające z niewłaściwego odżywiania. Profilaktyka chorób cywilizacyjnych na tle wadliwego żywienia. Wpływ środków masowego przekazu na żywienie człowieka.
Prawo i ekonomika w ochronie zdrowia – 30 h
Sytuacja żywnościowa i żywieniowa w Polsce i na świecie. Polityka zdrowotna państwa. Źródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych. Jakość w ochronie zdrowia. Kontrakty na usługi medyczne. Wybrane zagadnienia z zakresu prawa pracy i prawa gospodarczego.
Analiza i ocena jakości żywności – 45 h
Techniki stosowane w ocenie jakości żywności. Metody oznaczania podstawowych składników żywności. Normy jakości żywności. Zasady pobierania prób do analiz.
Higiena, toksykologia i bezpieczeństwo żywności – 45 h
Substancje antyodżywcze występujące w żywności. Substancje celowo dodawane do żywności. Zanieczyszczenia biologiczne i chemiczne żywności. Substancje azotowe w surowcach i żywności. Skażenia radiologiczne żywności. Pestycydy. Metale ciężkie. Wpływ procesów technologicznych na zanieczyszczenie żywności.
Technologia żywności i potraw oraz towaroznawstwo – 90 h
Procesy technologiczne stosowane w produkcji żywności oraz przygotowywaniu i przechowywaniu surowców i potraw – ich wpływ na jakość produktów spożywczych. Maszyny i urządzenia do: obróbki wstępnej surowca, obróbki cieplnej oraz mycia i sterylizacji naczyń. Obróbka wstępna i cieplna surowców. Projektowanie pomieszczeń produkcyjnych i ekspedycyjnych. Praktyczne wykonywanie potraw. Techniki zabezpieczania żywności przed zepsuciem.
Organizacja pracy – 30 h
Podstawy organizowania pracy. Prawna ochrona pracy, zasady BHP i przeciw pożarowe. Wymogi higieniczno-sanitarne dla zakładów żywienia zbiorowego. Ocena funkcjonalności działów żywienia. Dokumentacja żywieniowa. Organizacja stanowiska pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii.
Farmakologia i farmakoterapia żywnościowa oraz interakcja leków z żywnością – 45 h
Leki i ich oddziaływanie na organizm. Leki stosowane w chorobach układu pokarmowego. Farmakoterapia żywieniowa. Wpływ stanu odżywienia na działanie leków. Rodzaje interakcji leków z pożywieniem.
Patofizjologia kliniczna – 60 h
Przedmiot badań patofizjologii. Zmiany czynnościowe prowadzące do wystąpienia choroby i towarzyszące chorobie. Czynniki chorobotwórcze. Zmiany komórkowe, tkankowe i narządowe wywołane przez czynniki chorobotwórcze.
Demografia i epidemiologia żywieniowaa – 45 h
Metody analizy demograficznej. Współczesne podejście do zdrowia i choroby. Statystyka epidemiologiczna: chorobowość, zapadalność, umieralność, współczynniki standaryzowane. Epidemiologia żywieniowa. Standardowe badania stanu zdrowia i sposobu żywienia. Czynniki ryzyka chorób żywieniowo-zależnych.
Psychologia kliniczna – 45 h
Psychologia jako nauka o człowieku. Determinanty zachowania człowieka. Zaburzenia osobowości. Psychologiczne problemy człowieka chorego. Reakcja na chorobę. Zdrowie psychiczne. Psychologiczne uwarunkowania zaburzeń w odżywianiu. Pomoc psychologiczna jako element leczenia człowieka chorego. Psychologia społeczna.
Immunologia – 30 h
Mechanizmy odporności. Odporność wrodzona i nabyta. Układ chłonny błony śluzowej. Odporność humoralna i komórkowa. Podstawowe testy immunologiczne. Niedożywienie a odporność.
Zdrowie publiczne – 30 h
Założenia i zadania zdrowia publicznego w ramach systemowej koncepcji ochrony zdrowia. Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania zdrowia publicznego. Założenia modelu ochrony zdrowia w Polsce. Programy promocji zdrowia i ich realizacja w Polsce i krajach zachodnich. Miejsce i zadania dietetyka w kształtowaniu pożądanych nawyków żywieniowych w rodzinie i społeczeństwie. Struktura i zakres świadczeń zdrowotnych w podstawowej opiece zdrowotnej. Zasady funkcjonowania różnych systemów ochrony zdrowia oraz form ich finansowania. Instytucja lekarza rodzinnego. Negatywne czynniki wpływające na stan zdrowia społeczeństwa. Rola żywienia w profilaktyce chorób cywilizacyjnych.
Zarządzanie i marketing – 30 h
Teoria i praktyka zarządzania. Kierowanie zespołami. Zarządzanie i podstawy marketingu. Zasady i funkcje marketingu. Marketingowa koncepcja produktu. Znak towarowy, opakowanie, marka. Ochrona znaku towarowego. Reklama. Badania marketingowe.
Ustawodawstwo żywnościowo-żywieniowe i polityka wyżywienia – 30 h
Polskie i europejskie prawo żywnościowe. Codex Alimentarius. Prawo żywnościowe jako gwarant bezpieczeństwa żywności i ochrony zdrowia konsumenta. Nadzór i kontrola urzędowa żywności. System Dobrej Praktyki Produkcyjnej oraz System Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli – ich znaczenie w podnoszeniu jakości produkcji żywności. Organizacja i kontrola jakości produkcji w przemyśle spożywczym. Uregulowania prawne dotyczące pracy dietetyka oraz zatrudniania dietetyków w Polsce i Europie. Odpowiedzialność zawodowa. Ochrona tytułu zawodowego.
Diagnostyka laboratoryjna – 30 h
Podstawowe badania laboratoryjne przydatne w ocenie stanu zdrowia pacjenta i planowaniu postępowania dietetycznego mające znaczenie w diagnostyce chorób żywieniowo-zależnych. Interpretacja badań biochemicznych.
Metodologia badań – 60 h
Planowanie badania naukowego. Piśmiennictwo. Korzystanie z bibliotek, baz danych i sieci Internet. Zdefiniowanie celów badania. Materiał. Randomizacja. Metoda podwójnie ślepej próby. Statystyka. Konstrukcja pracy naukowej. Zasady Dobrej Praktyki Klinicznej (Good Clinical Practice – GCP). Rola i zadania Komisji Etycznej w realizacji badań naukowych wykonywanych na ludziach i zwierzętach. Medycyna oparta na faktach. Samokształcenie.
Żywienie kliniczne – 90 h
Mechanizmy regulujące spożywanie pokarmu. Zasady prawidłowego żywienia osób dorosłych. Modele zaleceń żywieniowych. Wskaźnik jakości żywieniowej. Produkty zamienne. Index glikemiczny. Planowanie i metody oceny jadłospisów. Alternatywne sposoby odżywiania. Żywienie dzieci, młodzieży i osób w wieku podeszłym. Odrębności żywienia w warunkach wzmożonego wysiłku fizycznego. Bilans energetyczny. Żywienie w chorobach układu pokarmowego, chorobach metabolicznych i innych chorobach prowadzących do zaburzeń w stanie odżywienia. Metody interwencji żywieniowej. Żywienie pozajelitowe i dojelitowe. Wspomaganie żywieniowe. Ocena skuteczności leczenia żywieniowego. Wpływ aktywności fizycznej na metabolizm składników odżywczych. Metody badania stanu odżywienia i sposobu żywienia. Rodzaje, przyczyny i następstwa niedożywienia związanego z chorobą. Otyłość jako forma niedożywienia.
Żywienie kobiet ciężarnych, karmiących i niemowląt – 60 h
Zapotrzebowanie na makro – i mikroskładniki odżywcze w ciąży i w połogu. Rola kwasu foliowego w zapobieganiu wadom cewy nerwowej u płodu. Wpływ odżywienia na rozwój płodu i późniejszy rozwój dziecka. Stosowanie używek w ciąży. Metabolizm i żywienie w okresie okołoporodowym. Żywienie w okresie karmienia piersią. Przyjmowanie leków w okresie ciąży, połogu i karmienia piersią. Żywienie w powikłaniach ciąży. Znaczenie prawidłowego odżywiania w okresie przed planowaną ciążą. Choroby metaboliczne a ciąża. Niedokrwistość ciężarnych. Karmienie niemowląt – naturalne i sztuczne. Skład mleka kobiecego. Żywienie wcześniaków i noworodków z niską i bardzo niską urodzeniową masą ciała.
Dietoprofilaktyka i leczenie dietetyczne chorób niezakaźnych i żywieniowo zależnych – 60 h
Choroby niezakaźne jako przyczyna chorób i zgonów. Wpływ żywienia na występowanie chorób żywieniowo-zależnych i nowotworów. Zespół metaboliczny X. Żywienie ekologiczne. Rola włókien pokarmowych w żywieniu. Aktywność fizyczna, a występowanie chorób układu krążenia i metabolicznych. Rola dietetyków w realizacji globalnej strategii Światowej Organizacji Zdrowia (World Health Organization – WHO) dotyczącej zapobiegania i zwalczania chorób niezakaźnych.
Zasady i organizacja żywienia zbiorowego i żywienia w szpitalach – 45 h
Organizacja i ekonomika żywienia zbiorowego z zachowaniem warunków bezpieczeństwa i zasad zdrowego odżywiania. Organizacja żywienia i nadzór sanitarny w zakładach żywienia zbiorowego. Organizacja działalności gastronomicznej. Wymagania zdrowotne dotyczące personelu zakładów zbiorowego żywienia. Organizacja
i zasady żywienia w szpitalach. Zespoły leczenia żywieniowego. Ocena i monitorowanie stanu odżywienia chorych przyjmowanych do leczenia szpitalnego. Niedożywienie szpitalne. Żywienie w szpitalach jako element leczenia. Rola dietetyka w rozpoznaniu niedożywienia oraz zapobieganiu i leczeniu niedożywienia szpitalnego.
Edukacja i poradnictwo żywieniowe – 45 h
Zasady, metody i znaczenie edukacji żywieniowej. Kształtowanie umiejętności przekazywania zdobytej wiedzy w zakresie odżywiania. Profilaktyka i leczenie chorób cywilizacyjnych. Kryteria doboru treści kształcenia. Środki dydaktyczne. Ocena wyników edukacji żywieniowej. Prowadzenie poradnictwa żywieniowego.
Jakość i bezpieczeństwo żywności – 45 h
Metody oceny jakości żywności. Kontrola żywności. Zasady pobierania i przygotowywania prób do analizy. Metody określania zawartości suchej masy, związków azotowych, cukrowców prostych i złożonych, tłuszczów, popiołu oraz wybranych składników mineralnych i witamin. Substancje antyodżywcze i naturalne substancje toksyczne w produktach żywnościowych. Zagrożenia związane ze stosowaniem substancji dodatkowych. Zanieczyszczenia biologiczne i chemiczne żywności. Następstwa zdrowotne związane z przetwarzaniem żywności.
Produkcja potraw i towaroznawstwo – 90 h
Technologiczne, ekonomiczne i zdrowotne aspekty produkcji potraw. Wpływ obróbki cieplnej na wartość odżywczą i właściwości organoleptyczne żywności. Dobór metod obróbki cieplnej do cech jakościowych surowców. Kształtowanie cech jakościowych potraw poprzez dobór parametrów cieplnych. Metody rozmrażania potraw, surowców, półproduktów oraz ich wpływ na jakość i wartość odżywczą potraw. Technologia i charakterystyka potraw z warzyw, owoców, drobiu, mięsa zwierząt rzeźnych, ryb i jaj. Skład surowcowy i technologie ciast. Podział i technologia deserów. Momenty newralgiczne w produkcji potraw. Potrawy różnych narodów. Elementy towaroznawstwa.
Przechowalnictwo żywności – 30 h
Cele i zadania przechowalnictwa żywności. Czynniki limitujące trwałość przechowalniczą. Chłodnictwo. Znaczenie ciągłości łańcucha chłodniczego. Pakowanie aseptyczne. Pakowanie żywności w warunkach próżniowych. Optymalizacja warunków przechowalniczych dla różnych produktów żywnościowych. Wpływ rodzaju i czasu przechowywania na zachowanie jakości żywności. Dodatki przedłużające trwałość żywności i przydatność do spożycia. Środki konserwujące. Potencjalne zagrożenia dla konsumentów. Opakowania żywności. Informacja żywieniowa. Przechowywanie surowca i produktów żywnościowych pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Wpływ przechowywania i obróbki na wartość odżywczą żywności.
Fizjologia żywienie człowieka – 45 h
Podstawy fizjologii klinicznej. Neurohormonalna regulacja procesów fizjologicznych – trawienia i wchłaniania składników pokarmowych. Transport metabolitów. Energetyka procesów metabolicznych. Metabolizm białek, tłuszczów i węglowodanów. Wydalanie produktów przemiany materii. Wpływ głodzenia na przebieg procesów metabolicznych.
