| TREŚCI PROGRAMOWE PRZEDMIOTÓW PODSTAWOWYCH | |
| Anatomia – 60 h
Podstawy anatomii prawidłowej organizmu ludzkiego – anatomia układów. Elementy anatomii funkcjonalnej i rozwojowej. Współzależności między budową i funkcją organizmu w warunkach zdrowia i choroby. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozpoznawania zasadniczych struktur ludzkiego ciała oraz ich lokalizacji; posługiwania się nazewnictwem anatomicznym; rozumienia zależności pomiędzy budową i czynnością narządu. Farmakologia – 45 h Mechanizmy działania leków. Elementy farmakokinetyki. Wchłanianie, dystrybucja, biotransformacja i eliminacja leków. Charakterystyka leków z głównych grup farmakologicznych. Wpływ farmakoterapii na wyniki badań diagnostycznych. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: opisu losów leku w ustroju i mechanizmu jego działania; rozumienia wskazań do stosowania wybranych grup leków; rozumienia wpływu leków na parametry biochemiczne, hematologiczne i morfologiczne organizmu; posługiwania się wiedzą z zakresu technik monitorowania stężenia leków w materiale biologicznym. Fizjologia – 60 h Podstawowe zagadnienia z zakresu fizjologii ogólnej. Elementy cytofizjologii. Zasady regulacji homeostatycznej. Układ: krążenia, oddechowy, pokarmowy i moczowy. Procesy kontrolujące środowisko wewnętrzne organizmu. Funkcje krwi. Mechanizmy regulacji nerwowej i hormonalnej. Fizjologia rozrodu. Fizjologia procesów starzenia i śmierci. Ocena procesów fizjologicznych jako podstawa diagnostyki czynnościowej. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: posługiwania się wiedzą z zakresu czynności organizmu człowieka; rozumienia wzajemnych związków między układami i narządami; rozumienia powstawania oraz roli i znaczenia płynów ustrojowych, wydzielin i wydalin. Histologia – 60 h Organizacja i funkcje komórki oraz organelli komórkowych. Budowa mikroskopowa i submikroskopowa tkanek i narządów w aspekcie ich funkcji. Podstawowe techniki histologiczne. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: posługiwania się wiedzą z zakresu budowy histologicznej tkanek i narządów; rozpoznawania tkanek i narządów w preparatach mikroskopowych; posługiwania się technikami histologicznymi. Immunologia – 30 h Rozwój układu odpornościowego. Składniki i cechy reakcji immunologicznych. Nieswoista oraz swoista odporność humoralna i komórkowa. Główny układ zgodności tkankowej. Regulacja odpowiedzi immunologicznej. Tolerancja immunologiczna. Podstawy diagnostyki immunologicznej. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: opisu budowy i funkcji narządów i komórek układu immunologicznego; rozumienia zasad regulacji odpowiedzi odpornościowej; rozpoznawania typów reakcji immunologicznych; rozumienia zasad diagnostyki immunologicznej. Higiena i epidemiologia – 30 h Uwarunkowania stanu zdrowia. Znaczenie chorobotwórcze czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych w środowisku. Zaburzenia stanu zdrowia związane z jakością środowiska, stylem życia i czynnikami społeczno-ekonomicznymi. Higiena żywności i żywienia. Podstawy higieny pracy. Choroby zawodowe. Metody oceny jakości zdrowotnej środowiska. Metodyka i strategia badań epidemiologicznych. Stosowanie metod epidemiologicznych do wykrywania środowiskowych czynników ryzyka chorób. Zasady działań profilaktycznych. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia środowiskowych uwarunkowań zdrowia; posługiwania się wiedzą w zakresie działań profilaktycznych; zapobiegania zachorowalności w praktyce zawodowej diagnosty laboratoryjnego. Kwalifikowana pierwsza pomoc – 45 h Rozpoznanie sytuacji zagrażającej zdrowiu lub życiu człowieka. Ocena podstawowych funkcji życiowych człowieka w stanie zagrożenia. Przywrócenie, podtrzymanie i stabilizacja podstawowych funkcji życiowych – czynności układu oddechowego i krążenia. Zabezpieczenie i stabilizacja różnych obszarów ciała uszkodzonych w wyniku działania czynników zewnętrznych. Podejmowanie kwalifikowanych działań ratunkowych w szczególnych rodzajach zagrożeń środowiskowych. Organizacja i przeprowadzanie kwalifikowanego i bezpiecznego transportu osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowia lub życia. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w sytuacjach zagrożenia zdrowia lub życia. Historia medycyny i farmacji – 15 h Rozwój medycyny, farmacji i nauk medycznych na przestrzeni dziejów. Historia medycyny i farmacji w Polsce. Historyczne korzenie diagnostyki laboratoryjnej. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia historycznego rozwoju myśli lekarskiej, farmaceutycznej i analitycznej; posługiwania się wiedzą z zakresu odkryć naukowych. Biologia i genetyka – 60 h Budowa i funkcje komórek prokariotycznych i eukariotycznych. Poziomy organizacji żywej materii – komórki, tkanki, narządy. Struktura i funkcja genów u Prokariota i Eukariota. Genetyka populacyjna i genetyka rozwoju. Mechanizmy dziedziczenia. Mutageneza. Środowisko a zmienność organizmów. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: posługiwania się mikroskopem optycznym; wykonywania preparatów mikroskopowych z materiału biologicznego z uwzględnieniem różnych technik mikroskopowania; posługiwania się wiedzą z zakresu biologii komórki i genetyki w badaniach analitycznych. Biochemia – 105 h Budowa, funkcja i metabolizm węglowodanów, lipidów, peptydów i białek. Budowa i metabolizm hemoglobiny. Budowa i przemiany kwasów nukleinowych – biosynteza białek. Integracja i regulacja procesów metabolicznych. Utlenianie biologiczne. Stres oksydacyjny a potencjał antyoksydacyjny organizmu. Swoistość metaboliczna tkanek. Biochemiczne mechanizmy zaburzeń metabolicznych. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: posługiwania się wiedzą z zakresu przemian biochemicznych zachodzących w żywym organizmie w warunkach fizjologicznych i patologicznych; posługiwania się technikami laboratoryjnymi w pracowni biochemicznej. |
Analiza instrumentalna – 60 h
Podstawy teoretyczne i metodyczne oraz aplikacje metod: spektroskopowych, elektroanalitycznych (potencjometria, konduktometria, amperometria, polarografia) i rozdzielczych (chromatografia, elektroforeza). Stosowanie instrumentalnych metod analitycznych w diagnostyce laboratoryjnej. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: doboru instrumentalnych metod analitycznych; przygotowywania próbek do badań; oceny uzyskanego wyniku; użytkowania i konserwacji aparatów pomiarowych: wirówek, pH-metrów, spektrofotometrów, chromatografów, densytometrów, turbidymetrów, nefelometrów, konduktometrów. Chemia ogólna i nieorganiczna – 45 h Pierwiastki i ich funkcje w układach biologicznych. Mechanizmy tworzenia i rodzaje wiązań chemicznych. Mechanizmy reakcji chemicznych. Charakterystyka i klasyfikacja związków nieorganicznych. Podstawowe obliczenia chemiczne. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: posługiwania się nomenklaturą chemiczną; opisu okresowych właściwości pierwiastków i powstających z ich udziałem prostych połączeń chemicznych; wykorzystania wody jako fazy ciekłej; wykonywania podstawowych czynności niezbędnych w pracy laboratoryjnej. Chemia analityczna – 45 h Klasyczne metody analizy ilościowej – analiza wagowa i objętościowa, alkacymetria, redoksymetria, argentometria, kompleksometria. Analiza jakościowa związków nieorganicznych – analiza kationów i anionów. Zasady obliczeń chemicznych. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: oceny przydatności metody analitycznej w kontekście celu analizy; kalibracji metod analitycznych; precyzyjnego ważenia i mierzenia; sporządzania roztworów; wykonywania analiz ilościowych i jakościowych metodami wagowymi i miareczkowymi; obliczania wyników analizy ilościowej; przeprowadzania analizy statystycznej oraz oceny wiarygodności wyników oznaczeń. Chemia organiczna – 45 h Węgiel jako podstawowy budulec związków organicznych. Reaktywność związków organicznych. Budowa i właściwości poszczególnych grup związków organicznych. Biologiczne i farmakologiczne znaczenie substancji organicznych. Podstawy analizy związków organicznych. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia relacji między strukturą związków organicznych a reakcjami zachodzącymi w organizmach żywych; posługiwania się odczynnikami chemicznymi i podstawowymi technikami preparatyki i analizy związków organicznych. Chemia fizyczna – 45 h Wielkości fizyczne. Podstawy termodynamiki i kinetyki chemicznej. Równowagi fazowe – krystalizacja, destylacja, sublimacja, ekstrakcja. Mechanizmy katalizy. Fizykochemia układów rozproszonych i zjawisk powierzchniowych, chromatografia. Podstawy elektrochemii. Elementy spektroskopii. Elementy mechaniki kwantowej. Promieniotwórczość. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia mechanizmów przemian chemicznych; pomiaru lub wyznaczania wartości fizykochemicznych; interpretacji i opisu właściwości fizykochemicznych; rozumienia relacji między wielkościami fizykochemicznymi w aspekcie metod analitycznych; posługiwania się wielkościami fizykochemicznymi w diagnostyce laboratoryjnej. Biofizyka – 45 h Biofizyka molekularna i komórki. Biofizyka układów fizjologicznych – krążenia, przewodnictwa nerwowego, wymiany gazowej, ruchu, wymiany substancji. Mechanizmy działania czynników fizycznych na organizmy żywe. Metodyka pomiaru parametrów fizycznych. Fizyczne aspekty technik diagnostycznych i terapeutycznych. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia podstaw fizycznych procesów biologicznych; posługiwania się metodami fizycznymi stosowanymi w diagnostyce medycznej. Statystyka – 30 h Wprowadzenie do rachunku prawdopodobieństwa. Podstawowe wiadomości i pojęcia statystyczne. Testowanie hipotez statystycznych, poziom istotności, weryfikacja hipotez statystycznych. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: statystycznego opracowywania wyników. Psychologia – 15 h Teorie i modele form komunikacji międzyludzkiej. Prawidłowość komunikacji międzyludzkiej jako czynnik utrzymania zdrowia. Psychologiczne determinanty zdrowia i choroby. Relacje pracownik ochrony zdrowia – pacjent, trudności we współpracy. Psychologiczne podstawy funkcjonowania zespołów ludzkich. Psychologiczne aspekty zarządzania w ochronie zdrowia. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: posługiwania się wiedzą z zakresu psychologii: osobowości, emocji, procesów poznawczych i decyzyjnych w kontaktach z pacjentami i pracownikami ochrony zdrowia; rozumienia społecznych uwarunkowań i ograniczeń wynikających z choroby. Socjologia – 15 h Przedmiot i problematyka badawcza socjologii i socjologii medycyny. Wybrane aspekty patologii życia społecznego. Zachowania w zdrowiu i chorobie. Socjologiczne aspekty starości i umierania. Zdrowie i choroba jako pojęcia społeczne. Działania zapobiegawcze i rehabilitacyjne wobec narkomanów. Zapoznanie z zasadami komunikowania społecznego w laboratoriach medycznych. Funkcjonalność i dysfunkcjonalność instytucji medycznych. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: posługiwania się metodologią procedur badawczych; sporządzania raportów; prezentacji wyników; prezentowania postaw prospołecznych i allocentrycznych; rozwiązywania problemów socjomedycznych. Prawo medyczne – 15 h Podstawowe instytucje prawne. Organizacja i funkcjonowanie podmiotów świadczących usługi zdrowotne. Prawa pacjenta. Regulacje prawne uwzględniające zagadnienia etyki zawodowej diagnosty laboratoryjnego. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: posługiwania się wiedzą z zakresu prawa pracy; rozumienia podstawowych regulacji prawnych dotyczących diagnostyki laboratoryjnej; rozumienia praw pacjenta i konsekwencji prawnych ich naruszenia. |
- Start
- Kierunki studiów
- analityka medyczna
- Treści programowe
Kierunek studiów
analityka medyczna - treści programowe przedmiotów
| TREŚCI PROGRAMOWE PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH | |
| Immunopatologia – 60 h
Metody oceny czynności układu immunologicznego. Nadwrażliwość i choroby alergiczne. Diagnostyka nadwrażliwości i chorób alergicznych. Autoimmunizacja. Diagnostyka chorób o podłożu autoimmunologicznym. Niedobory odporności. Immunologia nowotworów. Metody immunopatologii w diagnostyce chorób nowotworowych. Wprowadzenie do immunologii transplantacyjnej. Diagnostyka immunologiczna w transplantologii – dobór dawcy i biorcy, odrzucanie przeszczepu. Hodowle tkankowe w immunopatologii. Immunoprofilakyka i immunoterapia. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: stosowania metod i testów oceniających określone składowe układu immunologicznego; interpretacji wyników w celu rozpoznania zaburzeń odporności. Patofizjologia – 90 h Patofizjologia ogólna – mechanizm podstawowych zaburzeń czynności organizmu. Elementy patofizjologii szczegółowej komórek, układów i narządów. Zaburzenia funkcji adaptacyjnych organizmu. Zaburzenia regulacji organizmu. Zaburzenia przemiany materii. Patofizjologia chorób nowotworowych. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia mechanizmów rozwoju choroby, zmian czynnościowych ustroju w chorobie oraz ich następstw ogólnoustrojowych. Patomorfologia – 60 h Zmiany mikro- i makroskopowe w budowie komórek, tkanek i narządów w trakcie przebiegu procesów patologicznych. Patomorfologia nowotworów. Patomorfologia zmian zapalnych. Elementy patomorfologii serca i naczyń, układu krwiotwórczego, układu oddechowego, przewodu pokarmowego, nerek i dróg moczowych, gruczołów dokrewnych, układu rozrodczego, skóry, kości i mięśni. Podstawowe badania cytodiagnostyczne stosowane w patomorfologii. Nowoczesne techniki badawcze stosowane w patomorfologii. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia związku między nieprawidłowościami morfologicznymi a funkcją zmienionych narządów i układów oraz objawami klinicznymi; posługiwania się podstawowymi technikami laboratoryjnymi stosowanymi w diagnostyce patomorfologicznej; mikroskopowej oceny wykładników morfologicznych wybranych zjawisk chorobowych w preparatach komórek i tkanek pobranych za życia pacjenta lub pośmiertnie. Propedeutyka medycyny – 90 h Ogólne zasady postępowania terapeutycznego, diagnostycznego i pielęgnacyjnego w ramach opieki zdrowotnej nad pacjentem. Podstawy medycyny paliatywnej. Organizacja pracy podstawowych oddziałów szpitalnych – interny, pediatrii, chirurgii, położnictwa i neonatologii, intensywnej terapii. Rola badań laboratoryjnych w rozpoznawaniu, rokowaniu, terapii i monitorowaniu procesu chorobowego oraz w profilaktyce. Znaczenie współpracy między laboratorium i oddziałem szpitalnym. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia zasad postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w wybranych oddziałach szpitalnych; rozumienia podstawowych problemów diagnostyki przedlaboratoryjnej i laboratoryjnej; współpracy z personelem oddziałów szpitalnych w procesie diagnostyki i leczenia; oceny czynników pozalaboratoryjnych wpływających na wiarygodność wyników badań; oceny wpływu i dynamiki zastosowanego leczenia na wyniki laboratoryjne; oceny potrzeb zleceniodawcy związanych z wynikiem badania. Toksykologia – 75 h Podstawowe pojęcia toksykologii – toksyna (trucizna), toksyczność, stopnie toksyczności, rodzaje zatruć. Losy ksenobiotyków w organizmie. Mechanizmy działania toksycznego. Zaburzenia metaboliczne i morfologiczne wywoływane przez trucizny. Zasady postępowania w zatruciach. Metody analizy toksykologicznej w zatruciach lekami, alkoholami, rozpuszczalnikami organicznymi, pestycydami, metalami ciężkimi, grzybami, tlenkiem węgla. Metody oznaczania ksenobiotyków i ich metabolitów w materiale biologicznym. Metody oceny toksyczności ostrej, podostrej, przewlekłej, działania rakotwórczego, mutagennego i teratogennego. Współpraca laboratorium diagnostycznego z oddziałem ostrych i przewlekłych zatruć. Wpływ ksenobiotyków na wartości rutynowych parametrów biochemicznych i hematologicznych stosowanych w diagnostyce laboratoryjnej. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: posługiwania się wiedzą z zakresu toksykologii ogólnej i szczegółowej w ocenie narażenia na substancje toksyczne; oceny skutków działania substancji toksycznych; oceny możliwości diagnostyki zatruć; doboru materiału do badań toksykologicznych; wykonywania analiz toksykologicznych; interpretacji wyników badań toksykologicznych. Biologia molekularna – 45 h Rekombinacja i klonowanie DNA. Molekularne aspekty cyklu komórkowego, proliferacja, apoptoza, transformacja nowotworowa. Metody detekcji i ilościowego oznaczania kwasów nukleinowych i białek. Metody badania genomu, hybrydyzacja, reakcja łańcuchowa polimerazy (PCR). Stosowanie metod biologii molekularnej w diagnostyce laboratoryjnej, biotechnologii oraz terapii genowej. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: stosowania metod biologii molekularnej w diagnostyce laboratoryjnej, terapii genowej i technologii rekombinowanych białek; rozumienia mechanizmów transformacji nowotworowej i apoptozy; posługiwania się podstawowymi technikami analizy genów. Biochemia kliniczna – 75 h Zaburzenia metabolizmu jako przyczyny i następstwa stanów patologicznych. Wpływ zaburzeń metabolizmu w poszczególnych narządach na funkcjonowanie innych narządów i całego organizmu. Enzymy i metabolity wykorzystywane do oceny zaburzeń najważniejszych szlaków metabolicznych i procesów patologicznych. Biochemiczne parametry diagnostyczne stosowane w rutynowej diagnostyce i monitorowaniu przebiegu chorób oraz prognozowaniu i ocenie efektywności terapii. Patobiochemia nowotworów. Biochemiczne podłoże niektórych chorób nauropsychiatrycznych. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia związku między zaburzeniami metabolizmu a jednostką chorobową i wynikiem badania laboratoryjnego. Genetyka medyczna – 60 h Genetyczne podłoże chorób człowieka. Prognozowanie i diagnozowanie chorób dziedzicznych. Genetyka medyczna chorób nowotworowych – onkogeny i antyonkogeny, geny mutatorowe, transformacja nowotworowa, etapy karcinogenazy. Polimorfizm genetyczny populacji ludzkiej jako podstawa różnic w zapadalności oraz podatności na leczenie wielu chorób. Podstawy farmakogenetyki. Podstawowe techniki badawcze genetyki medycznej. Metody badawcze genetyki molekularnej – techniki PCR, analiza restrykcyjna, sekwencjonowanie DNA, hybrydyzacja, analiza konformacji DNA, analiza kariotypu. Diagnostyka chorób genetycznie uwarunkowanych – prenatalna i preimplantacyjna. Diagnostyka cytogenetyczna – wskazania do analizy kariotypu. Zespoły niestabilności chromosomów. Rozpoznanie molekularne kardiomiopatii. Molekularna diagnostyka onkologiczna. Metody genetyki molekularnej w diagnostyce i epidemiologii chorób zakaźnych. Typowanie transplantologiczne. Metody genetyki molekularnej w medycynie sądowej. Diagnostyka molekularna układu hemostazy. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: posługiwania się wiedzą w zakresie genetyki; rozumienia molekularnego podłoża polimorfizmu genetycznego oraz jego związku z zachorowalnością i efektywnością leczenia; wykonania badań cytogenetycznych; interpretacji aberracji chromosomowych. Analityka ogólna i techniki pobierania materiału – 60 h Rodzaje i charakterystyka materiału biologicznego do badań laboratoryjnych. Zasady i metodyka pobierania, transportu i przechowywania materiału do badań laboratoryjnych. Techniki i znaczenie diagnostyczne badań laboratoryjnych krwi i moczu. Diagnostyka różnicowa płynów z jam ciała. Metody i znaczenie badań laboratoryjnych płynu mózgowo-rdzeniowego oraz płynu stawowego. Badania laboratoryjne kału i nasienia. Próby czynnościowe. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: pobierania krwi obwodowej i włośniczkowej ”na skrzep” i „na antykoagulant”; oceny przydatności materiału do badań; wykonywania badań: OB, moczu (biochemicznych i oceny mikroskopowej osadu moczu) i kamieni moczowych oraz kału (na obecność krwi utajonej, resztek pokarmowych, jaj i cyst pasożytów); oceny płynów ustrojowych (mózgowo-rdzeniowego, stawowego, wysięków, przesięków, treści żołądkowej i dwunastniczej); wykonania badania ASO i RF; wykrywania zakażeń: HBV, HCV, CMV, HIV, borrelia burgdorferi, helicobacter pylori; interpretacji uzyskanych wyników; prowadzenia kontroli jakości. Chemia kliniczna – 135 h Teoretyczne i praktyczne aspekty metodyki ilościowego oznaczania stężeń węglowodanów, lipidów, białek oraz metabolitów tych związków w materiale biologicznym. Metodyka oznaczania aktywności enzymów. Laboratoryjne badania diagnostyczne hormonów i elektrolitów. Badania równowagi kwasowo-zasadowej. Markery nowotworowe. Metodyka prób czynnościowych. Metody analityczne stosowane w wieloparametrycznej diagnostyce narządowej. Profile białkowe płynów ustrojowych. Metody analityczne stosowane w ocenie zaburzeń gospodarki lipidowej i lipoproteinowej. Metody oznaczania laboratoryjnych czynników ryzyka miażdżycy oraz choroby niedokrwiennej serca. Metody oznaczania laboratoryjnych markerów zawału mięśnia sercowego. Metody laboratoryjnej diagnostyki różnicowej chorób wątroby i nerek. Badania laboratoryjne w ocenie zaburzeń wodno-elektrolitowych. Badania laboratoryjne w diagnostyce cukrzycy i jej powikłań. Metody diagnostyki laboratoryjnej w różnicowaniu i monitorowaniu chorób demencyjnych, depresji i stanów nieprzytomności. Interpretacja wyników diagnostycznych badań laboratoryjnych. Metody oceny wiarygodności wyników badań laboratoryjnych. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: wykonania badań elektrolitów (sód, potas, wapń, magnez, żelazo, chlorki, fosfor), równowagi kwasowo-zasadowej (rkz, gazometria, CO, oksymetria), węglowodanów (glukoza, test tolerancji glukozy), bilirubiny i jej frakcji, związków azotowych (mocznik, kwas moczowy, kreatynina, amoniak), białek (białko całkowite, proteinogram, immunoglobuliny, CRP, hemoglobina glikowana, troponina, ferrytyna, transferyna, mikroalbumina), toksykologicznych (barbiturany, benzodiazepiny, salicylany, etanol, narkotyki, cyklosporyna), hormonów (TSH, FT3, FT4, FSH, insulina, kortyzol), lipidów (cholesterol całkowity, HDL, LDL, triglicerydy, lipidogram), enzymów (AST, ALT, CK, CKMB, ACP, ALP, LDH, GGTP, CHE, amylaza, lipaza) i markerów nowotworowych (PSA, CEA, CA19-9, CA 125, AFP); interpretacji wyników badań; prowadzenia wewnątrzlaboratoryjnej i zewnątrzlaboratoryjnej kontroli jakości badań i jej dokumentacji. Diagnostyka izotopowa – 30 h Metody radioizotopowe w diagnostyce in vitro oraz in vivo. Zasady pracy w pracowniach radioizotopowych. Aparatura stosowana w diagnostyce izotopowej. Elementy radiobiologii i ochrony radiologicznej. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: stosowania radioizotopów w biologii i medycynie; pracy z radioizotopami i aparaturą detekcyjno-pomiarową; określenia zasad ochrony radiologicznej; określania możliwości diagnostycznych metodami radioizotopowymi in vitro i in vivo. |
Diagnostyka laboratoryjna – 90 h
Podstawy interpretacji wyników badań laboratoryjnych w celu różnicowania stanów fizjologicznych i patologicznych organizmu człowieka. Kryteria doboru badań laboratoryjnych. Ukierunkowana interpretacja wyników badań z myślą o rozpoznaniu, prognozowaniu lub monitorowaniu procesu chorobowego. Podstawy oceny wartości diagnostycznej metod analitycznych. Wyniki badań laboratoryjnych a inne źródła informacji o stanie zdrowia pacjenta. Znaczenie badań laboratoryjnych w profilaktyce. Profile, schematy i algorytmy postępowania diagnostycznego w rozpoznawaniu, rokowaniu, monitorowaniu oraz profilaktyce zaburzeń narządowych i układowych – układu krążenia, wydalniczego i oddechowego, przewodu pokarmowego, kości i mięśni, gruczołów dokrewnych, układu nerwowego. Nowe parametry diagnostyczne wprowadzane do rutynowej diagnostyki laboratoryjnej. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: posługiwania się algorytmami postępowania diagnostycznego w różnych stanach klinicznych; przeprowadzania zbiorczej interpretacji wyników badań z zakresu analityki ogólnej, biochemii klinicznej, hematologii i mikrobiologii z sugestią rozpoznania określonej jednostki chorobowej lub patologii. Hematologia laboratoryjna – 150 h Hematopoeza. Badania ogólne krwi – gęstości względnej, OB, lepkości, objętości krwi krążącej. Metody analityczne i interpretacja wyników badań morfologicznych krwi. Automatyzacja badań morfologicznych krwi. Techniki przygotowania preparatów cytologicznych krwi i szpiku. Ocena prawidłowych i patologicznych rozmazów krwi. Ocena preparatów z biopsji szpiku kostnego w aspekcie rozpoznawania stanów patologicznych. Założenia teoretyczne oraz metodyka badań cytochemicznych i cytoenzymatycznych stosowanych w hematologii. Interpretacja wyników badań cytochemicznych i cytoenzymatycznych. Stosowanie metod immunologicznych i cytogenetycznych w diagnostyce hematologicznej. Cytometria przepływowa w diagnostyce hematologicznej. Teoria hemostazy wczesnej i późnej. Testy oceniające sprawność hemostazy. Diagnostyka skaz krwotocznych oraz procesów zakrzepowo-zatorowych. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: wykonywania i interpretacji badań morfologii krwi (metoda automatyczna i manualna – liczba erytrocytów, leukocytów, płytek krwi, retikulocytów, stężenie hemoglobiny, hematokryt, wskaźniki czerwonokrwinkowe, test oporności osmotycznej erytrocytów, wolna hemoglobina); wykonywania badań cytomorfologicznych (barwienie rozmazu krwi obwodowej i szpiku); oceny leukogramów i mielogramów – preparatu prawidłowego w niedokrwistościach z niedoboru żelaza, hemolitycznych, megaloblastycznych, w eozynofilii, w białaczce szpikowej i limfatycznej ostrej i przewlekłej, w szpiczaku plazmocytowym; wykonywania i oceny barwień cytochemicznych i cytoenzymatycznych; wykonywania i interpretacji badań z zakresu hemostazy (czas krwawienia, PT, APTT, TT, czas rekalcynacji, stężenie fibrynogenu, czas fibrynolizy, DD, retrakcja skrzepu, czynniki krzepnięcia, wykrywanie antykoagulantów); prowadzenia kontroli jakości i jej dokumentacji. Mikrobiologia – 150 h Naturalna mikroflora człowieka. Budowa, fizjologia, klasyfikacja, zmienność, chorobotwórczość bakterii, grzybów oraz wirusów. Podstawy diagnostyki mikrobiologicznej. Chemioterapia zakażeń bakteryjnych, grzybiczych i wirusowych. Zakażenia szpitalne. Patogeneza, patomechanizm, epidemiologia i diagnostyka najważniejszych chorób wywołanych przez bakterie, grzyby i wirusy. Metody diagnostyki mikrobiologicznej – próbki materiału do badań mikrobiologicznych, zasady pobierania i przesyłania do laboratorium. Techniki mikroskopowania i barwienia preparatów. Zasady hodowli drobnoustrojów, metody niehodowlane. Oznaczanie wrażliwości bakterii i grzybów na antybiotyki. Diagnostyka serologiczna chorób infekcyjnych. Interpretacja wyników badań mikrobiologicznych. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: przygotowywania podłoży do badań; wykonywania posiewu materiału biologicznego na pożywki podstawowe i wybiórcze; wykonywania, barwienia i oceny preparatów z hodowli bakteryjnych i grzybiczych; oceny wzrostu drobnoustrojów na podłożach hodowlanych; badania lekowrażliwości bakterii i grzybów; wykonywania odczynów: aglutynacji szkiełkowej i probówkowej, immunofluorescencji, immunoenzymatycznego ELISA; wykonywania posiewów epidemiologicznych i sporali; interpretacji wyników badań mikrobiologicznych; prowadzenia wewnątrzlaboratoryjnej oraz zewnątrzlaboratoryjnej kontroli jakości i jej dokumentacji. Diagnostyka parazytologiczna – 30 h Mechanizmy pasożytnictwa, żywiciele. Biologia pasożytów człowieka –pierwotniaki, płazińce (przywry, tasiemce), obleńce (nicienie), stawonogi (roztocza, świeżbowce, kleszcze, wszy). Chorobotwórczość i drogi przenoszenia. Zasady pobierania i przechowywania materiału do badań. Metody rozpoznawania – makroskopowe, mikroskopowe, immunologiczne i molekularne. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: wykonywania badań mikroskopowych i/lub serologicznych dotyczących toksoplazmozy, bąblowicy, giardiazy, owsicy, amebozy, malarii. Cytologia kliniczna – 30 h Cykl komórkowy, różnicowanie i regulacja procesów wewnątrzkomórkowych. Tradycyjne metody diagnostyki cytologicznej – techniki przygotowania i barwienia preparatów, zasady oceny mikroskopowej. Kryteria cytodiagnostyczne rozpoznawania chorób. Stosowanie metod mikroskopii elektronowej, immunopatologii, cytometrii przepływowej oraz biologii molekularnej w cytologii klinicznej. Metody cytologiczne w rozpoznawaniu i różnicowaniu nowotworów. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: doboru optymalnych metod cytodiagnostycznych; oceny jakości i wiarygodności oznaczeń; posługiwania się metodami diagnostyki cytologicznej w rozpoznawaniu patologii i monitorowaniu leczenia. Praktyczna nauka zawodu-180 h Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rejestracji zleceń i ich dokumentacji; dystrybucji materiału do badań oraz wyników badań; obsługi systemów informatycznych działających w laboratorium medycznym; posługiwania się sprzętem laboratoryjnym; wirowania próbek krwi w celu uzyskania surowicy lub osocza; obsługi automatycznych analizatorów biochemicznych i hematologicznych; postępowania w przypadku awarii; sporządzania odczynników (roztworów, barwników, buforów) i zamówień. Serologia grup krwi i transfuzjologii – 60 h Układy grupowe krwi. Metody diagnostyki serologicznej. Serologiczne konflikty matczyno-płodowe. Metody serologiczne oraz techniki biologii molekularnej w badaniach antygenów HLA u dawców krwi. Diagnostyka immunologiczna powikłań poprzetoczeniowych oraz serologicznych konfliktów matczyno-płodowych. Krew i preparaty krwiopochodne. Immunologiczne aspekty krwiolecznictwa. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: oznaczania antygenów i przeciwciał układu AB0 i Rh; wykonywania pośredniego i bezpośredniego testu antyglobulinowego oraz próby krzyżowej; posługiwania się metodą LEN. Organizacja medycznych laboratoriów diagnostycznych – 15 h Zasady i systemy organizacji laboratoriów diagnostycznych. Wymagania dotyczące pomieszczeń, wyposażenia i personelu laboratoriów diagnostycznych. Unormowania dotyczące metod i procedur badawczych, systemu kontroli jakości, postępowania z próbkami materiału biologicznego, dokumentacji bieżącej i sprawozdawczości, właściwych procedur udostępniania wyników badań laboratoryjnych oraz ochrony danych osobowych. Organizacja w ramach laboratorium diagnostycznego wyspecjalizowanych pracowni: chemii klinicznej, hematologicznej, serologicznej, hemostazy, mikrobiologicznej, parazytologicznej, radioizotopowej. Organizacja laboratorium medycznego na różnych szczeblach ochrony zdrowia. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: posługiwania się wiedzą z zakresu organizacji, struktury i zasad działania medycznych laboratoriów diagnostycznych; określania kwalifikacji personelu laboratoryjnego, zakresu badań oraz sposobu prowadzenia dokumentacji; stosowania zasad kontroli jakości, bezpieczeństwa pracy oraz dobrej praktyki laboratoryjnej. Statystyka medyczna – 30 h Metody statystyczne służące do opracowania wyników badań laboratoryjnych. Analiza rozkładu. Zasady doboru testów statystycznych. Charakterystyka błędów w pomiarach bezpośrednich i pośrednich. Stosowanie testów statystycznych do porównywania metod diagnostycznych. Statystyczne podstawy walidacji metod analitycznych. Metody statystyczne w systemach kontroli jakości wyników diagnostycznych badań laboratoryjnych. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: posługiwania się metodami statystycznymi w opracowywaniu wyników badań laboratoryjnych; stosowania metod statystycznych do walidacji metod analitycznych; wykorzystywania metod statystycznych w kontroli jakości wyników badań diagnostycznych. Systemy jakości i akredytacji laboratoriów – 30 h Systemy jakości medycznych laboratoriów diagnostycznych. Zasady akredytacji i certyfikacji laboratoriów. Dobra praktyka laboratoryjna. Standardy międzynarodowe. Standardy dotyczące laboratoriów medycznych. Zalecenia dotyczące budowy systemu jakości w medycznych laboratoriach diagnostycznych w Polsce. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: określania zasad akredytacji i certyfikacji medycznych laboratoriów diagnostycznych; rozumienia problemów funkcjonowania systemu jakości; posługiwania się wiedzą z zakresu standardów dotyczących laboratoriów medycznych. Metodologia badań - 375 h Rola dedukcji i indukcji w poznaniu. Piśmiennictwo naukowe. Planowanie i realizacja procesu badawczego w zakresie wybranej problematyki. Opracowanie i przedstawianie wyników badań. Rola statystyki w poznaniu. Dyskusja wyników. Formułowanie wniosków. Zasady cytowań. Zasady publikowania i prezentowania wyników. Problem plagiatu. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: planowania eksperymentu; krytycznej selekcji oraz analizy piśmiennictwa naukowego z wybranej dziedziny; doboru metod badawczych służących realizacji zaplanowanego eksperymentu; przeprowadzania zaplanowanych prac eksperymentalnych; krytycznej analizy i opracowywania wyników; dyskusji wyników w odniesieniu do aktualnego piśmiennictwa naukowego; formułowania wniosków. Etyka zawodowa – 15 h Podstawowe pojęcia etyki ogólnej i zawodowej. Etyczne podstawy rozstrzygania dylematów moralnych związanych z wykonywaniem zawodu diagnosty laboratoryjnego. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: posługiwania się zasadami etycznego postępowania w trakcie wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego. |