Matematyka – 45 h
Metody zaawansowanej matematyki i statystyki matematycznej w analizie zjawisk przyrodniczych. Ciągi i szeregi liczbowe. Rachunek macierzowy. Równania i układy równań liniowych. Ciągi i szeregi funkcyjne. Podstawowe funkcje zmiennej rzeczywistej. Funkcje wielu zmiennych. Rachunek różniczkowy i całkowy – pochodna, pochodna cząstkowa, pochodna kierunkowa, różniczka zupełna funkcji wielu zmiennych, całki pojedyncze, całki wielokrotne. Podstawowe równania różniczkowe funkcji jednej zmiennej – o zmiennych rozdzielonych oraz liniowych pierwszego i drugiego rzędu. Weryfikacja hipotez statystycznych z zastosowaniem analizy parametrycznej i nieparametrycznej.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
stosowania metod matematycznych i statystycznych do opisu zjawisk i procesów w przyrodzie.
Fizyka – 45 h
Podstawy mechaniki klasycznej. Elementy termodynamiki i hydromechaniki. Grawitacja. Elementy akustyki. Drgania i fale w ośrodkach sprężystych. Elektryczne i magnetyczne właściwości materii. Elektryczność. Fale elektromagnetyczne. Polaryzacja, interferencja i dyfrakcja fal. Elementy optyki. Promieniotwórczość naturalna i sztuczna.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
pomiaru i określania podstawowych wielkości fizycznych; rozumienia zjawisk i procesów fizycznych w przyrodzie.
Biologia, mikrobiologia i genetyka – 135 h
Poziomy organizacji biologicznej. Procesy chemiczne związane z życiem – oddychanie, fotosynteza. Komórka jako jednostka życia – składniki i struktura. Transport związków przez błony biologiczne. Charakterystyka struktury i funkcji tkanek. Podział komórek – mitoza i mejoza. Rozmnażanie organizmów oraz przemiana pokoleń. Podstawowe mechanizmy dziedziczności. Podstawy systematyki. Charakterystyka biologiczna podstawowych grup taksonomicznych roślin i zwierząt, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków wymierających, zagrożonych, objętych ochroną oraz pełniących funkcje bioindykacyjne. Różnorodność biologiczna flory i fauny Polski. Przegląd systematyczny drobnoustrojów, ze szczególnym uwzględnieniem środowiska wodnego. Procesy metaboliczne drobnoustrojów – autotrofia, heterotrofia i chemolitotrofia. Zasady izolacji, hodowli i identyfikacji drobnoustrojów. Mikroorganizmy chorobotwórcze dla roślin, zwierząt i ludzi oraz sposoby ochrony przed patogenami. Znaczenie drobnoustrojów w nowoczesnej mikrobiologii i biotechnologii. Organizacja genomów organizmów prokariotycznych i eukariotycznych. Podstawy genetyki klasycznej, populacyjnej i molekularnej. Ewolucyjne procesy powstawania i wymierania gatunków. Techniki inżynierii genetycznej. Problemy dziedziczności. Genetyczne podstawy selekcji. Organizmy genetycznie modyfikowane. Zastosowania genetyki w hodowli ryb.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia procesów biologicznych warunkujących życie na różnych poziomach jego organizacji; rozumienia roli drobnoustrojów w utrzymywaniu równowagi biologicznej środowiska; posługiwania się technikami pracy terenowej i laboratoryjnej biologów i mikrobiologów; stosowania wiedzy genetycznej w pracach hodowlanych; rozumienia znaczenia organizmów transgenicznych; genetycznej identyfikacji organizmów.
Chemia, biochemia i hydrochemia – 120 h
Podstawowe pojęcia i prawa chemii. Układ okresowy pierwiastków. Wiązania chemiczne. Podstawowe rodzaje reakcji chemicznych. Podstawy obliczeń chemicznych. Metody analizy i identyfikacji związków organicznych. Molekularne aspekty powstania życia, procesów ewolucyjnych i funkcjonowania organizmów. Składniki chemiczne organizmów. Struktura i funkcje węglowodanów, lipidów, białek i kwasów nukleinowych. Budowa i funkcje błon biologicznych. Enzymy i koenzymy. Hormony. Regulacja podstawowych szlaków metabolicznych. Fotosynteza i inne procesy anaboliczne. Charakterystyka fizykochemicznych właściwości wody. Gazy i pierwiastki biogenne w wodzie. Związki organiczne w wodzie – pochodzenie, przemiany. Zawiesiny i osady denne. Detergenty i pestycydy w wodach powierzchniowych. Bilans tlenowy odbiornika i procesy samooczyszczania.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
opisu właściwości pierwiastków i związków chemicznych oraz stanów materii; opisu podstawowych typów reakcji chemicznych; wykonywania obliczeń chemicznych; identyfikacji prostych związków chemicznych; posługiwania się podstawowymi technikami biochemii; opisu znaczenia makrocząsteczek w przyrodzie; opisu fizykochemicznych właściwości wody i substancji w niej zawartych; klasyfikowania wód.
Taksonomia ryb
Filogeneza ryb. Podstawy taksonomii. Procedury stosowane w taksonomii. Morfologiczne, anatomiczne, molekularne i biochemiczne metody identyfikacji taksonów. Podstawy taksonomii ryb bezszczękowych i szczękowych. Charakterystyka grup systematycznych ze szczególnym uwzględnieniem gatunków obecnych w wodach Polski.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozpoznawania gatunków ryb na podstawie cech morfologicznych, anatomicznych, biochemicznych i molekularnych; rozpoznawania cech biometrycznych, merystycznych oraz cytotaksonomicznych.
Anatomia i embriologia ryb
kształcenia: Topografia i sekcja ryb. Budowa tkanki nabłonkowej, łącznej, mięśniowej, nerwowej. Rozwój i budowa układów: pokarmowego, oddechowego, wydalniczego, płciowego, limfatycznego, krwionośnego, ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Budowa narządów zmysłowych i gruczołów dokrewnych. Preembriogeneza i embriogeneza. Powstawanie i budowa szkieletu.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
stosowania wiedzy anatomicznej i embriologicznej w ichtiologii oraz w praktyce rybackiej, szczególnie w kontekście rozrodu i wylęgarnictwa, chowu i hodowli oraz przetwórstwa i połowów ryb.
Biologia i fizjologia ryb
Rozmieszczenie populacji ryb – czynniki ograniczające. Różnorodność biologiczna gatunków ryb. Grupy ekologiczne ryb, sukcesja gatunków. Biologia, odżywianie się ryb, intensywność żerowania. Zapotrzebowanie na pokarm. Wiek i tempo wzrostu ryb. Modele matematyczne tempa wzrostu ryb i dynamiki populacji. Migracje ryb, wędrówki rozrodcze. Płodność, metody badania płodności ryb. Szacowanie liczebności ryb. Ochrona ryb. Ocena zagrożeń różnorodności biologicznej. Elementy strategii ochrony przyrody Polski i Unii Europejskiej w odniesieniu do ryb. Wpływ środowiska na organizm ryb. Regulacja neuralna i hormonalna, układ nerwowy i funkcjonowanie gruczołów dokrewnych ryb. Pobudzanie, hamowanie i przekazywanie informacji. Transmisja i porządkowanie informacji czuciowych. Fizjologia odżywiania ryb. Gospodarka energetyczna organizmu. Trawienie, wydalanie, regulacja osmotyczna, oddychanie, hemodynamika krwi oraz odporność ryb. Lokomocja ryb.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia interakcji między różnymi gatunkami ryb i innymi organizmami wodnymi; prognozowania dynamiki populacji poszczególnych gatunków ryb; oceny wpływu środowiska na organizm ryb; wykorzystania podstaw fizjologii ryb w praktyce zawodowej.
Rozród ryb i wylęgarnictwo
Rozwój i funkcjonowanie układu płciowego ryb na tle warunków środowiskowych. Endokrynologia rozrodu ryb. Biotechnika rozrodu wybranych gatunków ryb. Jakość i przechowywanie gamet. Wpływ stresu na efekty rozrodu. Manipulacje płcią ryb. Pozyskiwanie i inkubacja ikry ryb. Transport ikry i wylęgu. Larwikultura i wymagania środowiskowe larw ryb. Wyposażenie wylęgarni różnych typów. Produkcja materiału zarybieniowego podstawowych gatunków ryb.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
stosowania metod oceny jakości gamet i ich przechowywania; przeprowadzenia rozrodu cennych gospodarczo i biologicznie gatunków ryb; stosowania technik produkcji materiału zarybieniowego.
Żywienie ryb i gospodarka paszowa
Podstawy żywienia ryb – trawienie i absorpcja białek, lipidów i węglowodanów. Zapotrzebowanie na energię, białko, aminokwasy egzogenne, tłuszcze, witaminy i związki mineralne u różnych gatunków ryb hodowlanych. Objawy niedoborów pokarmowych. Główne komponenty pasz dla ryb. Czynniki antyżywieniowe w paszach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz będące produktami metabolizmu mikroorganizmów. Mieszanki pokarmowe dla larw, narybku, ryb towarowych i tarlaków.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
zaspokajania zapotrzebowania pokarmowego ryb hodowlanych; oceny przydatności komponentów żywieniowych; układania receptur pasz dla ryb.
Metody chowu i hodowli ryb
Podstawy chowu stawowego ryb. Ekstensywne i intensywne metody produkcji ryb. Środowisko stawowe, kategorie stawów, urządzenia hydrotechniczne. Podstawy projektowania i budowy stawów różnych typów. Cykle produkcyjne. Gatunki podstawowe i dodatkowe. Linie hodowlane. Zasady planowania i normowania obsad ryb. Metody doskonalenia technologii produkcji ryb. Monokultury i polikultury ryb. Zasady selekcji, zabiegi hodowlane i genetyczne. Sposoby i sprzęt do odłowów, transportu, zimowania i magazynowania ryb. Marketing oraz zbyt ryb. Zapisy hodowlane. Roczny harmonogram prac stawowych. Łowiska specjalne, stawy ozdobne. Wpływ chowu i hodowli ryb na środowisko naturalne.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia zasad chowu i selekcji podstawowych gatunków hodowlanych ryb; zarządzania gospodarstwem karpiowym i pstrągowym; oceny wpływu chowu i hodowli ryb na środowisko.
Choroby ryb i toksykologia
Podstawowe jednostki chorobowe ryb. Choroby ryb w systemach hodowlanych i w środowisku naturalnym. Rozprzestrzenianie się chorób ryb. Etiologia, patogeneza. Zmiany chorobowe i objawy chorób ryb, ikry i wylęgu wywołane przez wirusy, bakterie, glony i grzyby pasożytnicze. Badania ichtiopatologiczne – przepisy zoosanitarne w Polsce i UE. Choroby zwalczane z urzędu. Zasady stosowania zabiegów leczniczych i profilaktyki u ryb hodowlanych. Podstawy immunologii. Toksyczność różnych grup związków nieorganicznych i or-ga-nicz-nych. Złożone działanie trucizn. Zatrucia i intoksykacja ryb. Adaptacja ryb do substancji trujących. Ksenobiotyki. Analityka substancji toksycznych w środowisku wodnym i paszach.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia uwarunkowań środowiskowych wpływających na stan sanitarny ryb; postępowania profilaktycznego oraz działań w przypadku choroby ryb; oceny źródeł intoksykacji oraz racjonalnego i bezpiecznego stosowania substancji ekotoksycznych.
Rybactwo na wodach otwartych
Rybackie gospodarowanie na wodach otwartych. Typologia rybacka jezior i rzek. Zbiorniki zaporowe. Gospodarowanie ichtiofauną. Podstawy teorii dynamiki populacji ryb eksploatowanych. Wpływ zabudowy hydrotechnicznej na środowisko, ichtiofaunę i gospodarkę rybacką. Zarybianie różnych rodzajów wód naturalnych. Ochrona ekosystemów wodnych a gospodarka rybacka. Plany zagospodarowania wód otwartych. Prawna ochrona zasobów rybackich. Pozarybackie aspekty wykorzystania wód otwartych.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
stosowania typologii rybackiej zbiorników wodnych i wód płynących; gospodarowania zbiornikami wodnymi i wodami płynącymi; sporządzania operatu rybackiego; zrównoważonego korzystania z zasobów środowiska; rozumienia zasad czynnej i biernej ochrony gatunków ryb.
Prawne i ekonomiczne aspekty rybactwa
Prawo wodne i rybackie, regulacje UE. Podstawowe pojęcia ekonomiczne. Makro- i mikroekonomia. Wody i zasoby rybackie jako dobra ekonomiczne. Typy przedsiębiorstw rybackich. Elementy organizacji, zarządzania oraz planowania w przedsiębiorstwach rybackich. Zasady rozwoju zrównoważonego i odpowiedzialnego rybołówstwa i rybactwa. Finansowanie przedsięwzięć rybackich – efektywność ekonomiczna. Elementy rachunkowości i bankowości. Analizy i opracowania ekonomiczno-finansowe.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
stosowania zasad ekonomiki w prowadzeniu przedsiębiorstw rybackich; wykorzystywania instrumentów prawno-ekonomicznych w działalności gospodarczej.
Ekologia i ochrona wód
Ekologia jako nauka podstawowa i stosowana. Obieg materii i przepływ energii przez ekosystemy. Zasady funkcjonowania ekosystemów. Produktywność i klasyfikacja ekosystemów. Biomy Ziemi. Populacje. Zasoby naturalne a eko-logia. Zanieczyszczenia a ochrona środowiska. Ekologiczne podstawy użytko-wa-nia zasobów odnawialnych. Adaptacje i ewolucje. Pasożytnictwo i koewolucja. Monitoring ekologiczny. Różnorodność biologiczna. Bilans wodny Polski. Charakterystyka środowisk i strategia ochrony wód śródlądowych i strefy brzegowej Bałtyku – zasadnicze cele ochrony tych ekosystemów. Eutrofizacja wód i ichtioeutrofizacja. Metody oczyszczania ścieków metodami mechanicznymi i biologicznymi.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia procesów ekologicznych i ewolucyjnych warunkujących różnorodność biologiczną; identyfikowania zagrożeń ekologicznych; wykorzystywania adaptacji, konkurencji, drapieżnictwa, koewolucji i strategii życiowych ryb w produktywności ekosystemów; posługiwania się instrumentami ochrony wód.
Doświadczalnictwo rybackie – 30 h
Zasady planowania doświadczeń i opracowywania danych doświadczalnych. Statystyka opisowa jednej i dwóch zmiennych. Badanie relacji między zmiennymi. Korelacja i regresja. Estymacja punktowa i przedziałowa. Stosowanie testów parametrycznych i nieparametrycznych. Przykłady zastosowań analizy wariancji. Analiza szeregów czasowych. Analiza danych jakościowych. Statystyczne programy komputerowe w badaniach ichtiologicznych.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
planowania i przeprowadzenia eksperymentu naukowego; posługiwania się metodami statystycznymi w planowaniu i analizie danych; modelowania procesów i zjawisk zachodzących w środowisku wodnym.
Akwakultura
Akwakultura w Polsce i na świecie. Farmy rybackie. Ekologiczne i intensywne metody produkcji ryb. Introdukcja i reintrodukcja – nowe gatunki w akwakulturze. Nowoczesna hodowla ryb morskich. Aspekty żywieniowe ryb. Genetyka ryb. Rozród ryb. Kontrola zdrowotności ryb. Akwakultura bezkręgowców wodnych. Woda – jej znaczenie dla jakości akwakultury. Ekologia stawów.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
chowu i hodowli ryb oraz bezkręgowców wodnych w warunkach kontrolowanych; oceny czynników biotycznych i abiotycznych w hodowli ryb; posługiwania się aparaturą i urządzeniami stosowanymi w akwakulturze; rozumienia biologii ryb i bezkręgowców wodnych hodowanych w akwakulturze.
Rybactwo
Metody gospodarowania rybackiego na wodach otwartych. Rekreacyjne użytkowanie wód. Rybactwo na obszarach chronionych i cennych przyrodniczo. Elementy prawodawstwa dotyczącego ochrony przyrody w odniesieniu do ryb i bezkręgowców wodnych. Biotechnologia i biotechnika w rybactwie. Wybrane elementy chowu ryb w stawach i wodach otwartych. Prawodawstwo UE w zakresie rybołówstwa. Organizacja rynku produktów rybnych i akwakultury w ujęciu krajowym i światowym. Wymagania dotyczące jakości wybranych produktów żywnościowych.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
prowadzenia gospodarstw rybackich; opracowywania zasad gospodarki rybackiej na wodach otwartych; oceny stanu ichtiofauny; właściwego doboru gatunków, którymi zarybiane są wody; stosowania aktów prawnych związanych z rybactwem i środowiskiem wodnym.
Ochrona środowiska wodnego
Strategiczne problemy ochrony środowiska w Polsce i na świecie. Ochrona środowiska wodnego a polityki sektorowe Unii Europejskiej. Polityka ekologiczna państwa. Regionalne i lokalne strategie i programy ochrony środowiska wodnego. Ochrona hydrosfery – zanieczyszczenie wód, eutrofizacja oraz środki techniczne, ekonomiczne i prawne w ochronie wód. Przyrodnicze aspekty ochrony środowiska – ochrona krajobrazu, ekosystemu, biocenozy i różnorodności gatunkowej. Równowaga ekologiczna. Zasady i metody prognozowania w ochronie środowiska wodnego. Instrumenty administracyjne i rynkowe w ochronie środowiska wodnego. Podział kompetencji. Udział społeczeństwa w realizacji celów polityki środowiskowej. Pozarządowe organizacje ekologiczne w Polsce i na Świecie. Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia procesów, zjawisk i interakcji występujących w środowisku wodnym; rozumienia powiązań między zjawiskami globalnymi a antropopresją; stosowania wiedzy z zakresu problematyki środowiskowej w edukacji; tworzenia programów ochrony środowiska wodnego na różnych poziomach.
