Komunikacja społeczna i medialna – 60 h
Definicja, cechy i funkcje komunikacji społecznej oraz medialnej, procesy komunikowania się w społeczeństwie. Typologia środków i form komunikowania. Komunikacja masowa. Etyka komunikacji. Język jako narzędzie różnych typów komunikacji (literackiej, naukowej). Propaganda i reklama jako formy komunikowania. Public relations – definicje, strategie, zastosowania.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia podstawowych pojęć i modeli z zakresu komunikacji społecznej i medialnej; analizowania procesów informacyjnych w oparciu o podstawowe pojęcia i modele; rozumienia społeczno-komunikacyjnych aspektów procesów informacyjnych i bibliotecznych.
Systemy komunikowania w nauce – 60 h
Naukoznawstwo – przedmiot, zakres, cele, metody. Pojęcie nauki. Hipotezy i prawa naukowe. Postęp w nauce. Rewolucje naukowe. Społeczne funkcje nauki. Metody badawcze w nauce. Języki nauki. Terminologia naukowa. Klasyfikacja nauk i piśmiennictwa naukowego. Psychologia i socjologia nauki. Naukometria. Polityka naukowa. Organizacja nauki, instytucje naukowe. Popularyzacja nauki. Model uczonego w dziejach nauki.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia podstawowych pojęć z dziedziny naukoznawstwa i z zakresu rozwoju nauki; rozumienia wpływu rozwoju nauki na doskonalenie systemu komunikacji naukowej i narzędzi służących komunikowaniu w nauce; rozumienia opisu i interpretacji związków organizacji nauki z kształtowaniem polityki informacyjnej i rozwojem instytucji informacyjnych.
Metody zarządzania – 30 h
Zarządzanie – istota i funkcje. Instytucja jako obiekt zarządzania. Struktury organizacyjne. Style i składniki kierowania. Metody projektowania systemów zarządzania. Aspekty etyczne zarządzania
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia podstawowych pojęć z zakresu zarządzania i istoty metod zarządzania; wykorzystywania elementów wiedzy o istocie i metodach zarządzania do opisu i analizy instytucji bibliotecznych i systemów informacyjnych; rozpoznawania form organizacyjnych instytucji bibliotecznych i systemów informacyjnych.
Historia kultury – 30 h
Kultura w naukach humanistycznych i społecznych. Potoczne i naukowe rozumienie kultury. Kultura jako forma komunikowania społecznego. Wzory kulturowe. Kultura narodowa, masowa, kontrkultura. Tradycja. Kultura symboliczna. Wzorce kulturowe. Zarys dziejów kultury europejskiej i pozaeuropejskiej. Kultura nowożytnej Europy. Starożytność i jej wpływ na kulturę współczesnej Europy. Chrześcijaństwo i jego wpływ na kulturę współczesnej Europy.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia i rozróżniania różnych podejść do definiowania kultury; wykorzystywania wiedzy o kulturze; odczytywania, rozumienia i interpretowania określonych symboli kultury.
Nauka o książce, bibliotece i informacji – 90 h
Bibliotekoznawstwo (nauka o bibliotece) i bibliologia (nauka o książce, księgoznawstwo): przedmiot, terminologia, struktura, modele badawcze, rozwój, wzajemne relacje, aspekty funkcjonalne i komunikacyjne. Metodologia: proces badawczy, źródła informacyjne a źródła do badań naukowych, typologia źródeł – ocena wiarygodności i autentyczności, metody badawcze. Promocja i organizacja badań nad książką i biblioteką. Geneza i historia informacji naukowej: przedmiot, pole badawcze, struktura, terminologia i metodologia informacji naukowej, współczesne nurty badawcze nauki o informacji (kognitywizm, cybersemiotyka). Kierunki badań informacji naukowej: etyka informacji, filozoficzne zagadnienia informacji, informacja a teoria chaosu, informacja a demokracja, informetria, Internet, ocena jakości informacji, prawna ochrona informacji, społeczeństwo informacyjne, teoria wyszukiwania, webometria. Informacja naukowa na tle innych dyscyplin naukowych. Działalność informacyjna – stan obecny i perspektywy, ośrodki badawcze w Polsce i na świecie, stowarzyszenia, badacze.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia i stosowania podstawowej wiedzy o książce, bibliotece i informacji oraz jej miejscu w systemie dyscyplin naukowych; doboru, oceny i interpretacji źródeł do badań; wykorzystania różnych koncepcji nazwy, statusu, przedmiotu oraz problematyki nauki o książce, bibliotece i informacji; analizowania i porównywania różnych kierunków badań podejmowanych współcześnie w zakresie nauki o książce, bibliotece i informacji; analizy działalności naukowej ośrodków badawczych oraz badaczy.
Czytelnictwo – 90 h
Czytelnictwo wśród innych form komunikacji społecznej. Metody i techniki badań czytelnictwa. System książki. Współczesna wiedza o czytelnictwie (lektologia). Czytanie w ujęciu komunikacyjnym, psychologicznym i socjologicznym. Komunikacja literacka, liternet i komunikacja nieliteracka. Publiczność czytelnicza – zasięg, wybory, preferencje. Specjalne grupy czytelników. Promocja książki i czytelnictwa. Alfabetyzacja, przysposobienie czytelnicze, literackie i elektroniczne. Metody pracy z użytkownikami bibliotek.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozpoznawania i rozumienia uwarunkowań, prawidłowości i stanu czytelnictwa; rozumienia zasad kształtowania umiejętności oraz zjawisk czytelniczych i komunikacyjnych; stosowania terminologii naukowej w badaniach i analizie zjawisk czytelniczych; stosowania metod i technik badań czytelniczych; stosowania w praktyce zawodowej nowoczesnych metod pracy z czytelnikiem.
Analiza i opracowanie dokumentów
Formaty danych w systemach informacyjno-wyszukiwawczych i bibliotecznych. Metadane. Języki informacyjno-wyszukiwawcze. Indeksowanie dokumentów. Normalizacja w zakresie opracowania dokumentów, informacji i wymiany danych na nośnikach elektronicznych.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
posługiwania się podstawową terminologią dotyczącą dokumentów; posługiwania się podstawową terminologią dotyczącą języków informacyjno-wyszukiwawczych; rozpoznawania typów dokumentów; wykorzystania metodyki tworzenia różnych typów reprezentacji dokumentów; indeksowania dokumentów; posługiwania się metodyką bibliograficzną w tworzeniu spisów bibliograficznych; posługiwania się narzędziami informatycznymi istotnymi dla tworzenia i przetwarzania reprezentacji dokumentów; posługiwania się dokumentami normalizacyjnymi w zakresie tworzenia reprezentacji dokumentów.
Bibliotekarstwo
Treści kształcenia: Podstawy prawne działalności bibliotek. Typologia, funkcje i zadania bibliotek. Współpraca bibliotek. Charakterystyka podstawowych procesów bibliotecznych – zarządzanie zbiorami bibliotecznymi, ochrona i digitalizacja zbiorów, automatyzacja bibliotek. Zawód bibliotekarza i kształcenie bibliotekarzy, warsztat informacyjny bibliotekarza, etyka zawodu bibliotekarza. Podstawy budownictwa bibliotecznego i wyposażenia bibliotek.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
interpretowania i stosowania przepisów prawa dotyczących organizacji i funkcjonowania bibliotek oraz wykonywania zawodu bibliotekarza; stosowania zasad etycznych w pracy zawodowej; stosowania terminologii z zakresu praktyki bibliotekarskiej, typologii i zadań bibliotek; charakterystyki podstawowych procesów bibliotecznych; posługiwania się zintegrowanymi systemami automatyzacji bibliotek.
Historia książki i bibliotek
kształcenia: Przemiany w wytwarzaniu, rozpowszechnianiu i użytkowaniu książki w świecie i w Polsce od starożytności do XXI wieku na tle historii kultury i życia społecznego: geneza, rozwój i funkcje pisma, wynalazek druku i jego konsekwencje, forma, typologia i funkcje dawnej książki. Narodziny i rozwój prasy. Repertuar wydawniczy. Księgarstwo. Systemy kontroli – przywileje, koncesje, cenzura. Ewolucja bibliotek – rodzajów, organizacji, architektury, księgozbiorów, funkcji. Bibliofilstwo. Kultura czytelnicza i jej przemiany.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia procesów rozwoju i funkcji społecznej książki i bibliotek; systematyzacji i periodyzacji zjawisk w dziejach: książki i bibliotek, pisma, drukarstwa, księgarstwa, bibliotekarstwa i czytelnictwa; interpretowania zjawisk bibliologicznych w szerszym kontekście wiedzy i w odniesieniu do epok.
Społeczne konteksty działalności biblioteczno-informacyjnej oraz problematyki użytkowników informacji
Kategoryzacja użytkowników informacji. Potrzeby informacyjne człowieka. Zachowania informacyjne. Monitorowanie i analiza potrzeb informacyjnych. Typologia i organizacja usług informacyjnych bibliotek. Wykorzystanie Internetu w świadczeniu usług informacyjnych. Metodyka pracy z użytkownikami w bibliotece. Kształcenie użytkowników informacji, information literacy. Książka, biblioteka, usługa informacyjna dla dzieci i młodzieży oraz osób niepełnosprawnych. Promocja bibliotek, informacji i czytelnictwa. Public relations w bibliotekach i działalności informacyjnej. Interakcja człowiek – komputer i interfejsy użytkownika.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia kompleksowej problematyki związków działalności bibliotecznej i informacyjnej z otoczeniem społecznym; planowania i prowadzenia badań oraz wyników dotyczących użytkowników informacji; opracowywania programów kształcenia z zakresu korzystania z bibliotek i informacji dla różnych grup użytkowników; stosowania różnych form pracy edukacyjnej i usług informacyjnych w odniesieniu do różnych kategorii użytkowników; stosowania strategii i technik public relations w działalności bibliotecznej i informacyjnej.
Projektowanie i ocena systemów i usług informacyjnych i bibliotecznych
Podstawowe komponenty i typologia systemów informacyjno-wyszukiwawczych oraz serwisów www. Metodyka projektowania systemów informacyjno-wyszukiwawczych – projektowanie i tworzenie baz danych oraz serwisów www. Architektura informacji. Ocena jakości systemów informacyjno-wyszukiwawczych, baz danych i serwisów www.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia kompleksowej problematyki teoretyczno-typologicznej związanej z bazami danych, serwisami www oraz systemami informacyjno-wyszukiwawczymi (SIW); stosowania specjalistycznej terminologii; projektowania i tworzenia baz danych; projektowania architektury informacji i tworzenia serwisów www; stosowania metod, technik i wskaźników oceny różnych aspektów SIW, serwisów www oraz baz danych.
Zagadnienia wydawnicze i księgarskie
Współczesny ruch wydawniczy – wydawnictwa i ich typologia, organizacja produkcji wydawniczej, specjalizacja ośrodków i wydawców, serie wydawnicze. Typografia i inne techniki publikowania. Poligrafia jako przykład sztuki i rzemiosła. Prawo autorskie i wydawnicze. Funkcje księgarstwa. Rynek książki. Charakterystyka asortymentu księgarskiego. Rodzaje księgarń, ich klientela i formy działalności. Kluby książki. Marketing. Eksport. Import. Organizacja współczesnego księgarstwa w Polsce i na świecie. Międzynarodowe i krajowe targi książki jako impreza handlowa i promocyjna. Księgarnie internetowe – zasady funkcjonowania, promocja książki w Internecie.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia funkcji, organizacji i tendencji rozwojowych działalności wydawniczej i księgarskiej w Polsce i na świecie; rozumienia, analizowania i uogólniania zjawisk i procesów zachodzących w produkcji wydawniczej oraz na rynku książki; identyfikowania wzajemnych zależności zachodzących między tymi zjawiskami a działalnością biblioteczną i informacyjną; stosowania w praktyce różnych form reklamy i promocji książki.
Źródła i wyszukiwanie informacji
Charakterystyka form zapisu informacji. Budowa, typologia, przegląd i charakterystyka źródeł informacji ogólnych i specjalnych. Metodyka bibliograficzna. Internet jako środowisko informacyjne. Metody i techniki wyszukiwania informacji w źródłach tradycyjnych oraz elektronicznych – lokalnych i zdalnych. Selekcja i ocena źródeł informacji.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
opisu oraz analizy architektury informacji i zawartości różnych typów źródeł informacji drukowanych i elektronicznych; stosowania heurystyki informacyjnej; posługiwania się narzędziami do wyszukiwania informacji w sieci; rozpoznawania, selekcjonowania i doboru źródeł informacji w zdefiniowanych sytuacjach wyszukiwawczych; doboru wyspecjalizowanych narzędzi wyszukiwania informacji w Internecie dostosowanych do konkretnych potrzeb informacyjnych; oceny i selekcji sposobów wyszukiwania; świadomego konstruowania efektywnych strategii wyszukiwania informacji w Internecie; stosowania metod, technik i wskaźników oceny rezultatów wyszukiwania.
Społeczeństwo informacji i wiedzy – 60 h
Wiedza i informacja – definicje pojęć i zależności znaczeniowe. Pojęcie i podstawowe cechy społeczeństwa wiedzy i informacji wyróżniające je spośród innych modeli społecznych. Społeczne tworzenie, użytkowanie oraz transformacja wiedzy i informacji w podstawowych systemach ludzkiej aktywności. Rola Unii Europejskiej, instytucji rządowych i organizacji pozarządowych różnych szczebli w kształtowaniu społeczeństwa wiedzy i informacji. Rozwój infrastruktury informacyjno-komunikacyjnej i jego wpływ na kształtowanie się społeczeństwa wiedzy i informacji. Korzyści i zagrożenia wynikające z kształtowania się społeczeństwa wiedzy i informacji. Podstawowe zagadnienia związane z zarządzaniem wiedzą: czynności wiedzotwórcze, modele, strategie i narzędzia zarządzania wiedzą. Rola i misja placówek informacyjnych oraz bibliotek i bibliotekarzy w społeczeństwie wiedzy i informacji. Potrzeby informacyjne różnych grup społecznych. Projektowanie środowiska informacyjnego człowieka.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia różnorodnych koncepcji społeczeństwa informacji i wiedzy ujmowanych z punktu widzenia teorii społeczeństwa i nauki o komunikowaniu; rozumienia misji oraz roli bibliotek i placówek informacyjnych w rozwoju społeczeństwa wiedzy i informacji; stosowania źródeł informacji o polskich i europejskich inicjatywach społecznych dotyczących planowania polityki informacyjnej na wszystkich szczeblach; tworzenia programów o różnym zasięgu zmierzających do rozwoju infrastruktury informacyjnej i aktywizowania informacyjnego społeczeństwa.
Terminologia specjalistyczna z dziedziny informacji naukowej i bibliotekoznawstwa – 30 h
Rozwój i specyfika terminologii z dziedziny informacji naukowej, bibliotekoznawstwa oraz dziedzin pokrewnych. Terminologiczne banki danych. Tradycyjne i sieciowe zasoby terminologiczne z zakresu informacji naukowej i bibliotekoznawstwa oraz dziedzin pokrewnych. Normalizacja terminologii.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia specyficznych cech procesu kształtowania się zasobu terminologicznego z zakresu informacji naukowej, bibliotekoznawstwa oraz dziedzin pokrewnych; korzystania ze źródeł informacji terminologicznej; posługiwania się normami terminologicznymi; prawidłowego posługiwania się terminologią.
Kierunki badawcze w informacji naukowej, biblioteko-znawstwie i bibliologii – 60 h
Wybrane współczesne nurty badawcze – podstawy teoretyczne i metodologiczne informacji naukowej, bibliotekoznawstwa i bibliologii. Specyfika badań w zakresie informacji naukowej, bibliotekoznawstwa i bibliologii w kontekście współpracy z instytucjami krajowymi i zagranicznymi.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia współczesnych -orientacji teoretyczno-metodologicznych i wyników badań w zakresie informacji naukowej i bibliotekoznawstwa; analizowania najnowszej literatury naukowej z zakresu informacji naukowej i bibliotekoznawstwa; stałego uaktualniania wiedzy w zakresie informacji naukowej, bibliotekoznawstwa i bibliologii.
Zarządzanie i marketing w bibliotekarstwie i praktyce informacyjnej
Istota organizacji. Struktura i podstawy struktur w bibliotekach. Organizacja funkcjonalna. Struktura macierzowa. Projekt struktury. Nowe rozwiązania organizacyjne. Kooperacja międzybiblioteczna. Proces organizowania. Działanie sprawne. Prognoza i plan – planowanie strategiczne. Cechy dobrego działania. Ewaluacja i wskaźniki. Innowacyjność. Rodzaje bibliotek, sieci bibliotek. Organizacja bibliotek w Polsce – podstawy zarządzania, zasady kierowania. Funkcje kierownicze. Style kierowania. Wielopoziomowość kierowania. Centralizacja i decentralizacja. Techniki zarządzania. Motywowanie i polityka kadrowa. Istota marketingu. Analizy i programy marketingowe. Promocja i public relations. Strategia marketingowa w bibliotekarstwie i praktyce informacyjnej
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia zasad organizacji oraz procesów organizowania i kierowania; realizowania zadań marketingowych; stosowania zasad i metod zarządzania w działalności bibliotecznej i informacyjnej.
Problematyka prawna w działalności informacyjnej i bibliotecznej
Istota, pojęcie i funkcje prawa. Tworzenie i źródła prawa polskiego i europejskiego. Wybrane aspekty prawa dotyczące działalności informacyjnej i bibliotecznej: prawo finansowe, prawo pracy, prawo administracyjne, prawo autorskie, prawo patentowe, prawo Internetu, prawo informacyjne, prawo komputerowe.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia podstawowych pojęć i funkcji prawa; wyszukiwania, interpretowania i stosowania obowiązujących regulacji prawnych w planowaniu, organizowaniu i realizowaniu działalności bibliotecznej i informacyjnej.
Etyka w działalności informacyjnej i bibliotecznej
Przedmiot i podstawowe pojęcia etyki. Misja, zadania oraz współczesny model bibliotek i instytucji związanych z działalnością informacyjną w społeczeństwie informacyjnym. Etyczne aspekty gromadzenia, przetwarzania, opracowywania, przechowywania i udostępniania informacji: prawo swobodnego i równego dostępu do informacji, wolność słowa, kryteria doboru, oceny i selekcjonowania informacji (zbiorów dokumentów), kontrola i cenzura udostępnianych informacji, zagadnienia własności intelektualnej i granic dozwolonego użytku, prywatność i inne prawa użytkowników oraz poufność danych. Problemy etyczne i polityka biblioteczno-informacyjna w aspekcie zastosowań technologii informatycznych, dostępu do informacji elektronicznej i Internetu (netykieta).
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
rozumienia zagadnień etyki zawodowej pracownika informacji i bibliotekarza oraz etyki w nauce; kierowania się normami etycznymi i zasadami profesjonalnego postępowania w działalności zawodowej i badawczej pracownika informacji i bibliotekarza; stosowania zasad etycznego postępowania do rozwiązywania sytuacji problemowych; promowania i utrwalania dobrych wzorów zachowań.
